ประวัติ ของ ตำรวจภูธรภาค 1

ในปี พ.ศ. 2503 ได้มีประกาศพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทย พ.ศ. 2503 แบ่งส่วนราชการของกรมตำรวจเป็นราชการบริหารส่วนกลาง และส่วนภูมิภาค โดยกองบัญชาการตำรวจภูธร มีกองบังคับการตำรวจภูธรเขตประจำเขต จำนวน 9 เขต ซึ่งกองบังคับการตำรวจภูธรเขต 1 มีที่ตั้งอยู่ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา รับผิดชอบในพื้นที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัดลพบุรี จังหวัดชัยนาท จังหวัดสิงห์บุรี จังหวัดอ่างทอง จังหวัดสระบุรี จังหวัดปทุมธานี จังหวัดนนทบุรี และจังหวัดสมุทรปราการ ต่อมาในปี พ.ศ. 2508 ได้มีการประกาศพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการใหม่ โดยในส่วนของกองบัญชาการตำรวจภูธรยังคงไม่มีการเปลี่ยนแปลง และใน พ.ศ. 2515 ได้มีประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 130 แบ่งส่วนราชการภายในของกองบัญชาการตำรวจภูธรใหม่

ต่อมาในปี พ.ศ. 2519 ได้มีการแบ่งส่วนราชการของกรมตำรวจใหม่ กำหนดให้กองบัญชาการตำรวจภูธรมี 4 กองบัญชาการ และแบ่งส่วนราชการภายในใหม่ทั้งหมด โดยกองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 1 มีเขตอำนาจในการรับผิดชอบเพิ่มขึ้นเป็น 24 จังหวัด ประกอบด้วย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัดลพบุรี จังหวัดชัยนาท จังหวัดสิงห์บุรี จังหวัดอ่างทอง จังหวัดสระบุรี จังหวัดปทุมธานี จังหวัดนนทบุรี จังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดชลบุรี จังหวัดฉะเชิงเทรา จังหวัดนครนายก จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดระยอง จังหวัดจันทบุรี จังหวัดตราด จังหวัดนครปฐม จังหวัดราชบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี จังหวัดกาญจนบุรี จังหวัดเพชรบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดสมุทรสงคราม โดยคำสั่งของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ฉบับที่ 45 ได้ยกเลิกพระราชกฤษฎีกาในปี พ.ศ. 2519 และแบ่งส่วนราชการภายในใหม่ ประกอบไปด้วย กองบังคับการอำนวยการตำรวจภูธร กองบังคับการตำรวจภูธร 3 กองบังคับการ และกองกำกับการสืบสวนสอบสวน ซึ่งกองบังคับการตำรวจภูธรภาค 1 ได้แบ่งส่วนการรับผิดชอบ 3 กองบังคับการ ประกอบไปด้วย

  • กองบังคับการตำรวจภูธร 1 รับผิดชอบในพื้นที่รวม 8 จังหวัด ประกอบไปด้วย พระนครศรีอยุธยา ลพบุรี ชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง สระบุรี ปทุมธานี และ นนทบุรี
  • กองบังคับการตำรวจภูธร 2 รับผิดชอบในพื้นที่รวม 8 จังหวัด ประกอบไปด้วย สมุทรปราการ ชลบุรี ฉะเชิงเทรา นครนายก ปราจีนบุรี ระยอง จันทบุรี และ ตราด
  • กองบังคับการตำรวจภูธร 3 รับผิดชอบในพื้นที่รวม 8 จังหวัด ประกอบไปด้วย นครปฐม ราชบุรี สุพรรณบุรี กาญจนบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ สมุทรสาคร และสมุทรสงคราม

ในปี พ.ศ. 2536 ได้มีการยุบเลิกกองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 1 - 4 และยกเลิกการแบ่งเขตตำรวจเดิม และจัดตั้งกองบังคับการอำนวยการตำรวจภูธรภาค 1 - 9 ขึ้น ขึ้นตรงต่อกรมตำรวจ โดยกองบังคับการอำนวยการตำรวจภูธรภาค 1 มีเขตอำนาจรับผิดชอบในพื้นที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ลพบุรี ชัยนาท สิงห์บุรี อ่างทอง สระบุรี ปทุมธานี นนทบุรี และสมุทรปราการ ในปี พ.ศ. 2539 กรมตำรวจได้แบ่งส่วนราชการใหม่ โดยให้ตำรวจภูธรแต่ละภาค มีฐานะเป็นกองบัญชาการ และให้แต่ละกองบัญชาการมีกองบังคับการ มีกองบังคับการอำนวยการ และกองกำกับการสืบสวนสอบสวน โดยมีพื้นที่เขตอำนาจตามเดิม

ในปี พ.ศ. 2541 ได้มีการประกาศพระราชกฤษฎีกาโอนกรมตำรวจ กระทรวงมหาดไทย ไปจัดตั้งเป็นสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ในวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2541 และได้มีการแบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2548 แลการประกาศกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการเป็นกองบังคับการหรือส่วนราชการที่เรียกชื่ออย่างอื่นในสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2548 ทำให้ตำรวจภูธรภาค 1 - 9 แบ่งส่วนราชการภายในใหม่ ประกอบไปด้วย กองบังคับการอำนวยการ ตำรวจภูธรจังหวัด ศูนย์สืบสวนสอบสวน ศูนย์ฝึกอบรม และศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศ[2]

อนึ่ง ตำรวจภูธรภาค 1 ได้ถือให้วันที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2519 เป็นวันสถาปนาตำรวจภูธรภาค 1 และได้ทำพิธีรำลึกในทุก ๆ ปี[3]